MAKALELER / BOYARMADDELER..ÖZELLİKLERİ..ÇEŞİTLERİ..

 

Boyarmaddelerin ilk kez ne zaman ve nasıl kullanıldığı tam olarak bilinmiyorsa da, bitki ve hayvanlardan elde edilen doğal boyarmad­delerin çok eski bir geçmişi olduğu kesindir. Eski Mısırlılar bitki köklerinden, ağaç kabuk­larından, likenlerden, meyvelerden, hatta ba­zı yumuşakça ve böceklerden elde ettikleri doğal boyarmaddelerle ipek, yün, keten vepamuklu kumaşları birbirinden güzel renklere boyarlardı. Çinliler de İÖ 3000 yıllarında iplik ve dokumaları boyamak için bitkilerden elde ettikleri boyarmaddeleri kullanmaya başladı­lar. Doğal boyarmadde tarifleri binlerce yıl boyunca kuşaktan kuşağa aktarıldı. Ama bu tarifler ancak son yüzyıllarda yazıya geçirildi­ği için, eski toplumların bildiği birçok formül bugün unutulup gitmiştir.

Hayvansal B oy ar maddeler. Eskiçağlarda kullanılan en göz alıcı boyarmadde, hayvansal kökenli doğal bir boya olan Sur firfiriydi. Bir dikenli salyangozdan (Murex brandaris) elde edilen erguvan rengindeki bu boyarmaddenin adı, Fenike uygarlığının en büyük kentlerin­den biri olan Sur'dan gelir. Firfir de "erguvan rengi" anlamındaki Eski Yunanca bir sözcü­ğün bozulmuş biçimidir. Bir efsaneye göre, Fenike tanrısı Melkart'ın köpeği kumsalda dolaşırken bu deniz salyangozlarını ezmiş, böy­lece bu boyarmaddenin sırrını öğrenmiş. Bu salyangozun ezilmesiyle çıkan sarımsı sıvı gü­neşte bırakıldığında gökkuşağının bütün renklerinden geçerek sonunda parlak erguvan rengine dönüşür. Etkili bir sabunla yıkandı­ğında da kimyasal bir değişiklik geçirerek, gü­neşte solmayan ve yıkanınca rengini atmayan parlak, koyu kırmızı bir renk alır. İÖ 1500 yıllarında boyarmadde yapım yerleri Sur ve Sayda'dan bütün Akdeniz kıyılarına yayılmış­tı. Ama Fenikeliler biraz boyarmadde elde edebilmek için o kadar çok salyangoz ezmek zorundaydılar ki, bu güzel renge sahip olmaya ancak zenginlerin gücü yetiyordu. Bu yüzden Sur firfiri yalnızca imparatorların, kralların ve rahiplerin giysilerini renklendirirdi.

Eskiçağlarda çok değer verilen boyarmad-delerden biri de bir böcekten elde edilen canlı kırmızı renkte bir boyaydı. Kırmızı savaş ren­gi sayıldığı için, Eski Mısırlılar'dan başlayarak askerler hep bu renkte üniformalar giydiler. Bu boyarmadde kırmız meşesi ya da çoban-püskülü gibi bitkilerin üzerinde yaşayan bir tür kabuklubitin dişisinden elde edilirdi. Kır­mız böceği (Kermes ilicis) denen bu kabuklu-bitler tanyeri ağarmadan fener ışığında yap­rakların üzerinden toplanır, sonra kurutula­rak öğütülürdü. Rönesans çağında kırmız üre­timinin en önemli merkezi Venedik'ti. Ame­rika'nın keşfinden sonra bu kıtada da aynı renkte boyarmadde veren yeni bir kabuklubit türü bulundu. Meksika'dan Avrupa'ya götü­rülen bu boyarmadde kısa sürede yayıldı ve bu iki tür kırmız böceği yakın zamanlara ka­dar kırmızı boyarmadde kaynağı olarak öne­mini korudu.

Baklagillerin Indigofera cinsinden olan çi-vitağaçları da en az 5.000 yıl boyunca boyar­madde kaynağı olarak kullanılmıştır. Eski Mı­sır'daki Teb kentinin kumaş boyacıları hem giysilik kumaşları, hem de mumyaları sarmak için kullanılan bezleri çivitağacından elde et­tikleri çivitle boyarlardı .

Çivit bugün bile sanayide ve evlerde çok kullanılan bir boyarmaddedir. Çivitle boya­nan kumaş yıkandığında solarak açık mavi bir renk alır; ama güzel görünümünü yitirmez. Örneğin yıkandıkça ağaran blucin kumaşları çivitle boyanır.
Çivit suda çözünmediği için boyamadan ön­ce soda ve başka kimyasal maddelerle işlem­den geçirilmesi gerekir. Çivit banyosuna dal­dırılan kumaş sarımsı bir renk alır; banyodan çıkarıldığında rengi önce yeşilimsi sarıya, son­ra havanın etkisiyle maviye döner. Kumaştaki bu renk değişimlerini izlemek bir sihirbazlık gösterisini izlemek kadar zevklidir.



Kırmızı boyalar öbür renklerden çok daha çabuk solar. Eski halıları incelerseniz mavi, sarı ve kahverengi desenlerin genellikle kır­mızılardan daha canlı olduğunu görürsünüz. Bu aranan rengin başlıca kaynağı Avrupa'da "Türk kırmızısı" ya da "Edirne kırmızısı" adıy­la bilinen kökboyasıydı. Kökboyası bitkisi­nin (Rubia tinctorum) kurutulmuş köklerin­den elde edilen bu boyarmadde Eski Mısırlı­lar zamanında bile üretiliyordu. Eski Yunan-lılar'ın boyarmaddelerle ilgili ilk ticaret kayıt­larında Hindistan ile Anadolu arasında kök-boyası ticareti yapıldığı yazılıdır. Elde edilen boyarmaddenin niteliği ve rengi, bitkinin ye­tiştiği topraktaki mineral miktarına göre deği­şirdi. Nitekim canlı kırmızı renge boyayan ve solmayan Türk kırmızısı Avrupa'da en çok aranan kökboyası olmuştu. 18. yüzyılda Fran­sa'dan gelen boya uzmanları bu boyarmadde­nin formülünü öğrenerek Avrupa'ya götürdü­ler. Bugün kökboyası, "alizarin" adıyla fabri­kalarda üretilen yapay bir boyarmaddedir.

Annatto adıyla bilinen tropik bir ağacın meyvelerinden de aynı adlı kırmızı bir boyar­madde çıkarılır. Anayurdu Orta ve Güney Amerika olan bu ağaç Yenidünya'nın keşfin­den sonra tropik ülkelerin çoğuna yayılmıştır. Batı Hint Adaları'nın yerli halklarından olan Karipler gövdelerini annattoyla boyarlardı; bu madde bugün de peynir kabuklarını ve du­dak boyalarını renklendirmek için kullanılır. Gene Amerika'nın keşfinden sonra Avrupa'ya götürülen brezilyaodunu da, "mordan" denen değişik kimyasal maddelerle birlikte kullanıldı­ğında kırmızı, pembe ve kahverengi tonlannda renk veren bir boyarmadde kaynağıdır.

 

YAPI KİMYASALLARI ÜRÜNLERİ İMALATI düşünüldüğünde ve bu konuda kaynak arandığında YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİSİ formül içeriği bakımından sizlere yeterli olacaktır. YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİSİ içeriisnde yüzlerce epoksi,poliüretan, izolasyon harçları ve tamir harçlarına ait, ÜRETİM FORMÜLLERİ ve İMALAT TEKNİKLERİ mevcuttur.

 

Bu ansiklopedi içerisindeki yüzlerce yapı kimyasalları ürünlerini hiçbir teknik destek almadan tekbaşınıza üretebilirsiniz.YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİSİ herkesin çok kolay anlayabileceği ve herkesin çok rahat kullanabileceği sade bir dille yazılmıştır.

Bu ansiklopediler mevcut işlerinizin gelişmesine katkı verebilir veya yeni bir iş kolu yaratmada sizlere öncülük edebilir.



 

ETİKETLER: BOYARMADDELER NELERDİR,BOYARMADDE NEDİR,BOYARMADDE ÇEŞİTLERİ,TİTAN DİOKSİT,TİTANYUM DİOKSİT,PİGMENT NEDİR,PİGMENT EDLESİ,PİGMENT ÜRETİMİ,BOYARMADDELER NEDEN YAPILIR,NASIL YAPILIR,BOYARMADDE İMALATI,İMALAT,BOYARMADDELER NE KADAR KULLANILIR,NASIL KULLANILIR,BOYAR MADDEÖZELLİKLERİ,PİGMENT KULLANIMI,PİGMENTLER,RENKLİPİGMENTLER,SENTETİK BOYAR MADDELER,AKRİLİK BOYAR MADDELER,DOĞAL BOYAR MADDELER,
 

PROPER KİMYA